Uyanık
olduğumuz her saniye biz farkında bile değilken beynimiz Dünyayı öğrenmekle
meşgul oluyor. Siz 50 kişilik bir sınıfta olduğunuzu düşünün. Aynı öğretmen,
aynı kişilere bir konuyu anlatıyor. Kimisi not alıyor, kimisi pür dikkat
dinliyor, bazılarının umurunda değilmiş gibi görünüyor. Siz ne yapardınız!
Nasıl öğrenirdiniz! Bu yazımızda insanlar nasıl öğrenir sorusuna basit
cevaplar vermeye çalışacağız.
Öğrenme
stiliniz, çevrenizle nasıl iletişim kurduğunuzu, nasıl tepki verdiğinizi
ortaya koyan bireysel özellikleriniz ve öğretenlerinizdir. Yani kısacası nasıl
bazı şeyleri çok iyi yapabildiğinizi ve yapamadığınızı etkileyen en önemli
özelliklerinizden biridir.
Nasıl öğrendiğinizi bilmek, nasıl öğrenebileceğinizi de
anlatır. Öğrenme stilinize uygun bir öğrenme ve öğrenme ortamı size çok yarar
sağlayabilir. Basit olarak öğrenmek istediğiniz şeye daha kolay ulaşmanızı, ya da
hayatı daha kolay yakalamanızı sağlar.
İşin bilimsel tarafına bakmak gerekirse nasıl öğrendiğimizle ilgili
farklı şeyler söyleyen birçok bilimi adamı bulunmaktadır.
Genel olarak üç tür öğrenme stili vardır; Görerek, Duyarak
ve Yaşayarak öğrenenler.
GÖREREK ÖĞRENENLER
Doğal olduğu yerler
|
İyi giyinir, ayrıntıları
ve renkleri hatırlar, okumayı, yazmayı sever, insanların yüzünü hatırlar ama
isimlerini unutur. Yazılarda görülen isimleri hatırlar, zihinsel (görsel)
imgeler yaratır.
|
Problem çözme yolları
|
Talimatları okur,
problemleri listeler, düşünceleri düzenlerken grafiksel malzemeler kullanır,
akış kartları kullanır, kağıt üzerinde grafiksel çalışmaları görür ve akılda
canlandırır.
|
Değerlendirme ve test
etme ihtiyacı
|
Görsel-yazılı testler,
araştırma raporları, yazılı raporlar, grafiksel gösterimlerden yararlanır.
Yazılı sınavlarda başarılıdır.
|
En iyi öğrenme yolları
|
Not alarak, liste
yaparak, öğrenilecek bilgileri okuyarak, bir gösteriyi izleyerek öğrenir.
Kitaplardan, video filmlerinden ve basılı materyallerden yararlanır.
|
Okuma / çalışma
özellikleri
|
Eğlenmek veya dinlenmek
için okur, uzun süre çalışamaz, çalışma sırasında sessiz ortam ister, hızlı
okur, kelimelerin sesinden ziyade yazılı şeklini hatırlama.
|
Okuldaki güçlükleri
|
Ne yapılacağını görmeden
hareket etmekte zorlanır. Gürültülü ve hareketli çevrede çalışamaz. Ses akort
edemez. Görsel resim ve malzeme olmadan öğretmeni dinleyemez, öğretmenin hoş
olmayan görüntüsü ile ilgilenir. Sıkıcı ve düzensiz bir sınıfta çalışmak istemez,
konsantrasyonu bozan florasan ışığı altında çalışmaktan verim alamaz.
|
Genel değerlendirme
|
Özel yaşamlarında
genellikle düzenli olurlar. Karışıklık ve dağınıklıktan rahatsız olurlar.
Dağınık bir masada çalışamazlar. Önce masayı kendilerine göre düzenlerler,
daha sonra çalışmaya başlarlar. Kalem, silgi, kalemtıraş gibi araçlar için
masada kendilerine göre yer belirlerler ve araç gereçlerini hep bu yerlerde
tutarlar. Çantaları, dolapları her zaman düzenlidir. Yazmayı sevmeseler bile
defterlerini düzenli ve itinalı kullanırlar. Düz anlatım denilen –okullarda
dersi öğretmenin veya öğrencinin anlatması- yönteminden yeterince
yararlanamazlar. Tam olarak anlaşılması için dersin görsem malzemelerle
mutlaka desteklenmesi gerekir. Harita, poster, şema, grafik gibi görsel
araçlardan kolay etkilenirler ve bu araçlardan öğrendiklerini kolay
hatırlarlar. Öğrendikleri konuları gözlerinin önüne getirerek hatırlamaya
çalışırlar.
|
DUYARAK ÖĞRENENLER
Doğal olduğu yerler
|
Doğaçlama (spontan)
konuşur, ayaküstü düşünür, karşılaştığı insanların yüzlerini unutur ama
adlarını hatırlar, kelimelerle ve dille çalışır, hafif sesli ortamlardan
hoşlanır.
|
Problem çözme yolları
|
Tartışmalardan hoşlanır,
seçenekler hakkında konuşur, bir durumda ne yapılacağını o durumu yaşayanlara
sorar, hedefi sözle ifade eder, sözlü tekrarlar yapar.
|
Değerlendirme ve test
etme ihtiyacı
|
Yazılılardan ziyade
sözlülerde başarılı olur, projelerini sözlü olarak sunar, ne öğrendiğinin
birileri tarafından sorulmasını ister. Şiir okumaktan, şarkı söylemekten
hoşlanır.
|
En iyi öğrenme yolları
|
Yüksek sesle anlatım, bir
öğretmeni dinleme, küçük ve büyük grup tartışması yapma, çalışma yerinde fon
olarak sessiz müzik dinleme ile daha iyi öğrenir.
|
Okuma / çalışma
özellikleri
|
Diyalog ve oyunları
okuma, karşılaştırma için içten ve dıştan seslendirme, okurken ne okuduğu
hakkında kendi kendilerine ve başkalarına konuşma ve yeni kelimeleri
seslendirmede başarılıdır.
|
Okuldaki güçlükleri
|
Görsel öğrencilerden daha
yavaş okur, uzun süre sessiz okuyamaz, okuduğu parçada resimleri umursamaz,
okunması ve yazılması gereken zamana bağlı testlerde ayrıntıları görmede,
sessizleştirilmiş ortamda yaşamada ve uzun süre sessiz kalmakta sıkıntı
yaşar.
|
Genel değerlendirme
|
Küçük yaşlarda kendi
kendilerine konuşurlar. Ses ve müziğe duyarlıdırlar. Sohbet etmeyi, birileri
ile çalışmayı severler. Genellikle ahenkli ve güzel konuşurlar. Yabancı dil
öğreniminde (konuşma ve dinleme becerilerinde) başarılıdır.
İlköğretim 1. ve 2.
sınıflarında kendi kendilerine konuşmaları nedeni ile öğretmeni
dinleyemezler. Bu özellikleri nedeni ile işittiklerini daha iyi anlamalarına
rağmen bu şanslarını kaybederler. Göz ile okuma esnasında hiçbir şey
anlamayabilirler o nedenle en azından kendi kulağının duyabileceği bir ses
ile okumalarına izin verilmelidir. İşittiklerini daha iyi anlarlar. Daha çok
konuşarak, tartışarak öğrenirler. Bilgi alırken dinlemeyi okumaya tercih
ederler. Olay ve kavramları birinin anlatması ile daha iyi anlarlar. Grup ve
ikili çalışmalarda konuşma ve dinleme olanakları olduğu için iyi öğrenirler.
Hatırlamak istediklerini birisi kendilerine anlatıyor ya da söylüyormuş gibi
işiterek hatırlarlar. Kaydedilmiş daha iyi hatırlarlar.
|
YAŞAYARAK (KİNESTETİK ÖĞRENENLER )
Doğal olduğu yerler
|
Çeşitli spor ve danslarla
uğraşmayı sever, yarışmalardan ve maceradan hoşlanır, zorluklara meydan okur.
Koşma, sıçrama, atlama, yuvarlanma ve büyük motor kasları kullanmayı
gerektiren eylemlerden hoşlanır.
|
Problem çözme yolları
|
Harekete geçer daha sonra
da sonuçlara bakarak plan yapar. Problemleri güç kullanarak (fiziksel olarak)
çözmeye çalışır. Önemli ölçüde bedensel çaba gerektiren çözümler arar.
Problemleri bireysel olarak veya çok küçük gruplarla çalışarak çözmeyi tercih
eder. Deneme-yanılma ve keşfetme yoluyla öğrenir.
|
Değerlendirme ve test etme
ihtiyacı
|
Performansa dayalı ve
proje yönelimli değerlendirmelerde başarılı olur. Öğrencinin öğrendiği şeyi
sergileme veya gösterme eğilimi vardır. Bir şeyi anlatmaktan ziyade nasıl
yapılacağını göstermeyi tercih eder.
|
En iyi öğrenme yolları
|
Canlandırma, taklit
yaparak, gezerek ve performansa dayalı öğrenmeyle iyi öğrenir. Küçük tartışma
grupları ile öğrenir.
|
Okuma / çalışma
özellikleri
|
Eğlenmekten ziyade
anlamak için okur, bir şeyin nasıl yapılacağını öğrenmek için okur.
Kitapları, öğrendiği şeyleri, oyunları pratiğe döker. Kısa kitapları okumayı
sever. Kısa dönemli çalışmalardan hoşlanır, parça parça çalışmaktan hoşlanır,
yere uzanarak çalışmaktan hoşlanır.
|
Okuldaki güçlükleri
|
Okunaklı el yazısına
sahip değildir. Dışa dönük, rahattır. Uzun süre oturamaz. Kelimeleri doğru
okuma ve kullanmada sıkıntı yaşar. Duyulan, görülen ve yapılan şeyleri
hatırlamakta zorlanır. Fiziksel bir hareket olmaksızın duygularını
açıklayamaz. Uzun süre herhangi bir eylemi devam ettiremez.
|
Genel değerlendirme
|
Oldukça hareketli
olurlar. Sınıfta yerlerinde duramazlar. Sürekli hareket halindedirler.
Tahtayı silmek, pencereyi açmak, tebeşir getirmek, kapıyı örtmek hep onların
görevi olsun isterler. Uzun müddet oturmaya zorlanırlarsa derste ne olup
bittiğini anlamaz hale gelebilirler. Bu hareketlilik uygun işlere
yönlendirilmezse genelde sınıfta problem çıkarırlar. Genellikle istenmeyen
öğrenci haline gelirler. Tahta-tebeşir-anlatım ders işleme sisteminden en az
yararlanırlar. Bu nedenlerden dolayı da yaramaz, tembel ya da zeki
olmadıkları ileri sürülebilir. Dersin anlatılması veya görsel malzemelerle
zenginleştirilmesi bu tür öğrencilere beklenildiği ölçülerde katkı sağlamaz.
O nedenle sınıflarımızda ideal ders araçları olarak kabul edilen şema,
harita, fotoğraf gibi görsel araçlar görsel öğrencilere göre kinestetik
öğrenciler için daha az değer taşır. Anlatımdan da yararlanamazlar.
Öğrenebilmeleri için mutlaka ellerini kullanabilecekleri, yaparak yaşayarak
öğrenme dediğimiz yöntemlerin kullanılması gerekir. Sınıf yerine okul bahçesi
ve ya laboratuarda dokunarak, ellerini kullanarak, olayların içinde yaşayarak
en iyi öğrenirler. Çalışırken sık sık
ara vermeye gereksinim duyabilirler. Sözcükleri ya da sözel bilgileri
öğrenirken onları kuma yazması ya da kilden yapması gibi öğrenirken ellerini
kullanabilmesi, ders çalışırken hareket edebilmesi öğrenmesini
kolaylaştırabilir. Örneğin küçük çocuklar çarpım tablosunu öğrenirken ip
atlayabilirler.
|
Elbette öğrenmemize etki eden bir
çok farklı nokta daha vardır. Ancak bu 3 özelliğe göre nasıl öğrendiğimizi
bilmek daha iyi öğrenmeler gerçekleştirme yolunda bize fayda sağlayacaktır. Öğrenme stilleri ile zeka arasında bir
bağlantı tespit edilememiştir. Her insanın bu stillerden yalnız birine sahip
olması gerekmez, ikisini hatta üçünü de taşıyabiliriz.
İsteyip te yapamadığınız bir çok şeyi neden yapmadığınız, ya da neden
öğrenemediğiniz belki de öğrenme stilinizde saklıdır.
ÖĞRENME
STİLLERİ TESTİ
Öğrenme Stilleri Testi Sizi en iyi tanımlayan
aktivitelerin yanına bir işaret koyun. İçinde en fazla işaret bulunan bölüm
sizin baskın öğrenme stilinizi belirler. Farklı bölümlerde aynı sayıda
işaretlenmiş aktivite bulunabilir. Bu da davranışlarınızda ya da öğrenme
ortamlarında her üç öğrenme stilini de eşit ağırlıklı olarak kullandığınızı
gösterir.
Dokunarak-Hareket ederek
1. _______ Boş bir kağıda sütunlar çizmem istendiğinde
kağıdı katlarım
2. _______ Sandalyede otururken sallanırım
3. _______ Bacağımı sallarım
4. _______ Kalemimi elimde döndürürüm, masada tempo
tutarım
5. _______ Her şeye dokunmak isterim
6. _______ Kapının üst çerçevesine asılarak odaya
atlamak isterim
7. _______ Bir şeye dokunmadan sadece görerek ve
duyarak ona inanmam
8. _______ Genellikle hiperaktif olduğum söylenir
9. _______ Objeleri biriktirmeyi severim
10. _______ Kürdanları, kibritleri küçük küçük
parçalara kırarım
11. _______ Aletleri açan boşaltır sonra yine bir araya
getiririm
12. _______ Genellikle çok banyo yapar ya da duş alırım
13. _______ Genellikle ellerimi kullanarak ve hızlı
konuşurum
14. _______ Başkalarının sözünü keserim
__________ TOPLAM
Duyarak
1. _______ Konuşmayı severim
2. _______ Dinlemeyi severim
3. _______ Kendi kendime konuşurum
4. _______ Yüksek sesle okurum
5. _______ Okurken parmağımla takip ederim
6. _______ Okurken kağıda çok yaklaşırım
7. _______ Gözlerimi ellerime dayarım
8. _______ Genellikle diagram ve grafiklerle aram iyi
değildir
9. _______ Yazılı karikatürleri tercih ederim
10. _______ Görsel ve sözcük hatırlama hafızam iyi
değildir
11. _______ Kopyalanacak bir şey olmadan kolay çizemem
12. _______ Haritalardan çok sözel tarifleri ve
yönergeleri tercih ederim
13. _______ Öğrenmek için bir şarkı kullanırım
14. _______ Sembol ve simgelerle aram iyi değildir
15. _______ Sessizliğe dayanamam. Ya ben ya da
diğerlerinin konuşmasını isterim
__________ TOPLAM
Görerek
1. _______ Duyduğum yönergelere dikkat etmem
2. _______ Sözel tariflerin tekrarlanmasını isterim
3. _______ Sözcükleri hatasız yazarım
4. _______ Konuşmacının ağzını izlerim
5. _______ Şarkı sözlerini hatırlamada zorlanırım
6. _______ Çok not tutarım
7. _______ Başkalarının ne yaptığını gözlerim
8. _______ Radyo ve televizyonu yüksek sesle dinlerim
9. _______ Diagram ve grafikleri kolay algılarım
10. _______ Telefonda konuşmayı sevmem
11. _______ Biri bana ders verir gibi bir şeyler
anlatırsa başka dünyalara dalarım
12. _______ Sözel yönergeleri kullanamam..haritaya
gereksinim duyarım
__________ TOPLAM
Toplamda hangi alan çok çıktıysa o stilin özelliklerini
inceleyin

Yorumlar
Yorum Gönder